Co to jest know-how i jaką wartość może mieć dla przedsiębiorstwa?
Termin „know-how” symbolizował przez długi czas po prostu poufne informacje mające wartość gospodarczą. Dziś jednak pojęcie to nabrało nowego znaczenia. Czym jest know-how? Co to takiego umowa know-how? Zapraszamy do lektury.
Know-how – definicja
W ogłoszeniach o pracę można się często spotkać ze zwrotem – pracodawca zapewnia know-how. Co to takiego? Pojęcie know-how nie jest ściśle zdefiniowane w polskim prawie, definicję znajdziemy w przepisach podatkowych oraz encyklopediach zarządzania.
Know-how to majątkowe dobro niematerialne, którym dysponent (w tym kontekście firma) może rozporządzać i przekazywać je innej osobie na podstawie umowy. Know-how z języka angielskiego oznacza: wiedzieć jak. W przypadku know-how w biznesie, chodzi o zbiór specjalistycznej wiedzy, umiejętności oraz możliwości, które pozwolą wykonywać obowiązki zawodowe sprawnie i skutecznie.
Aby wiedza mogła być określana pojęciem know-how, musi ona posiadać następujące cechy:
- istotność dla procesu produkcji lub wykonywania usługi;
- niejawność – przekazywane know-how nie jest powszechnie znane, nie można go zdobyć za pomocą łatwo dostępnych źródeł;
- zidentyfikowanie – know-how musi być dokładnie opisane.
Know-how – przykłady
Know-how może dotyczyć wiedzy technicznej, umiejętności handlowych, zarządzania finansami lub sposobu organizacji. Co można uznać za know-how? Przykłady zostały wymienione poniżej.
Know-how – przykłady:
- baza klientów;
- nieopatentowany wynalazek lub technologia;
- niezarejestrowane wzory użytkowe;
- opracowane strategie i przewidywania;
- procedury związane z zarządzaniem przedsiębiorstwem;
- receptura wykonania danego produktu;
- skrypt rozmów sprzedażowych;
- sposób sprzedaży danego produktu lub usług;
- system archiwizacji danych;
- wiedza poufna na temat produktu firmy;
- wyniki analizy SEO;
- wyniki badań naukowych.
Umowa know-how
Podstawą prawną umowy know-how są przepisy ogólne Kodeksu Cywilnego. Jej celem jest opisanie sposobu obrotu specjalistyczną wiedzą o poufnym charakterze. Umowa know-how jest umową handlową, ale niezwiązaną ze sprzedażą – przedmiotem obrotu są dobra niematerialne, a kupujący nie nabywa do nich praw, może jedynie z nich korzystać.
Umowy know-how są częste we franczyzie. Franczyzodawca przekazuje przedsiębiorcy know-how, dzięki czemu nie musi on samodzielnie dochodzić do informacji, które są niezbędne do prowadzenia wynajmowanego punktu. Obowiązkiem franczyzobiorcy jest zachowanie tajemnicy, nie wolno mu także wykorzystywać know-how franczyzodawcy w innej działalności.
Umowę know-how podpisują dwie strony – licencjodawca, który dysponuje wiedzą know-how oraz licencjobiorca, czyli nabywca tajemnic firmy. Dokument określa zakres oraz sposób przekazania informacji. Umowa musi zawierać także termin graniczny oraz opisane warunki wypowiedzenia.
Jak chronić know-how?
Know-how nie można opatentować, przedsiębiorca może jednak chronić poufną wiedzę na temat firmy na inne sposoby. W umowach know-how bardzo ważne jest, aby określić obowiązki strony, która nabywa know-how. Co to znaczy? Informacje poufne mogą być objęte zakazem konkurencji lub klauzulą poufności na cały okres po wygaśnięciu umowy. Takie działanie zapobiegnie niepożądanym wyciekom informacji.
Jak chronić know-how? Umowa o zachowaniu poufności powinna zostać zawarta pomiędzy wszystkimi osobami, które mają dostęp do specjalistycznej wiedzy – pracownikami, kontrahentami i przedstawicielami zainteresowanymi zakupem lub franczyzą. Liczba osób dysponujących know-how powinna zostać ograniczona do minimum, nie należy o tym rozmawiać przy osobach, które nie są zaangażowane w negocjacje.
Jeśli zakres informacji chronionych jest na tyle szeroki, że nie da się ich opisać w umowie know-how, warto informować pracowników, współpracowników, kontrahentów i inne osoby o tym, że dane informacje są poufne i należy zachować je w poufności.
Wiedzy know-how nie należy przekazywać kanałami takimi jak e-mail czy też telefon, chyba że zastosowano połączenia szyfrowane i bezpieczne. Warto chronić także dokumenty opisujące know-how danej firmy. Jeśli trafią one w niepowołane ręce, może się to zakończyć dla przedsiębiorstwa gigantycznymi stratami. Dobrą praktyką jest cykliczne odświeżanie haseł dostępu w firmowych komputerach i programach pocztowych, a także wprowadzenie w firmie nawyku niszczenia zbędnych dokumentów. Firma powinna dbać nie tylko o bezpieczne przechowywanie wartościowych dokumentów know-how, ale także kontrolować, kto odwiedza firmę i do jakich pomieszczeń mają dostęp goście.
Ujawnienie know-how danej firmy bez jej zgody jest traktowane przez polskie prawo jako czyn nieuczciwej konkurencji. Kto ujawnia innej osobie lub wykorzystuje we własnej działalności gospodarczej informację stanowiącą tajemnicę przedsiębiorstwa, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności, a nawet pozbawienia wolności do 2 lat. Dodatkowo sąd może ponadto nakazać naprawienie szkody oraz wprowadzić zajmowania określonego stanowiska lub wykonywania określonego zawodu/prowadzenia działalności gospodarczej.
Last Updated on 3 marca 2021 by 1 1