Kobiety na rynku pracy. O równouprawnieniu i zasadach równego traktowania

Mimo dużej popularyzacji równouprawnienia płci i wprowadzenia 10 lat temu ustawy o równym traktowaniu, z danych GUS wynika, że kobiety w Europie, w tym także w Polsce, wciąż zarabiają mniej niż mężczyźni. Jakie są przyczyny dyskryminacji kobiet na rynku pracy? W których branżach w szczególności jest im trudniej? Podpowiadamy.

Kobiety na rynku pracy – kobiety w Polsce zarabiają mniej niż mężczyźni na tych samych stanowiskach

Statystyki GUS pokazują, że kobieta na rynku pracy jest traktowana gorzej od mężczyzny. Widać to przede wszystkim w wysokości płac. Według danych GUS Polki zarabiają o nawet 20% mniej niż mężczyźni [1]. Różnice w zarobkach są duże w szczególności dla takich stanowisk, jak wyżsi urzędnicy i kierownicy, specjaliści oraz robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy. Wyniki badań przeprowadzonych przez GUS potwierdza Instytut Badań Strukturalnych [2]. Natomiast Bilans Kapitału Ludzkiego (projekt prowadzony przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości i Uniwersytet Jagielloński) alarmuje, że różnica w zarobkach pomiędzy kobietami i mężczyznami wynosi aż 30% [3].

Kobieta w pracy – wskaźnik aktywności zawodowej Polek wynosi jedynie około 50%

Problem dyskryminacji kobiet na rynku pracy jest doskonale widoczny również we wskaźniku aktywności zawodowej. Okazuje się, że ponad połowa kobiet w Polsce nie podejmuje żadnej pracy zarobkowej, a prawie 17% pracuje w niepełnym wymiarze czasu pracy [4]. Przyczyną jest najczęściej opieka nad dziećmi lub innymi członkami rodziny oraz brak możliwości powrotu kobiet na rynek pracy po urodzeniu dziecka. Do trudnej sytuacji kobiet w pracy przyczyniła się także pandemia – wiele ankietowanych kobiet podaje, że przyczyna nieposzukiwania przez nie pracy ma związek z pandemią COVID-19.

Dyskryminacja kobiet na rynku IT

Większość Polaków uważa, że występowanie nierówności płacowych nie jest społecznie akceptowalne, a mimo to można wciąż zaobserwować dyskryminację kobiet na rynku, w tym w szczególności w branży IT. Z raportu Kobiety w IT 2020 [5] wynika, że płeć piękna stanowi zaledwie 30% pracowników sektora teleinformatycznego. Według danych Microsoft z 2017 roku 60% ankietowanych kobiet myślało o pracy w IT i przebranżowieniu się, jednak obawiały się one nierówności w traktowaniu w tym sektorze. Najnowsze dane mają bardziej pozytywny wydźwięk – najczęściej podawane przyczyny niepodjęcia pracy w IT to zbyt mała liczba ofert pracy dla początkujących oraz brak wiedzy na temat tego, od czego zacząć oraz jak rozplanować karierę w IT.

Jak wygląda sytuacja kobiet w pracy, którym udało się zrobić karierę w tym sektorze? Niestety, mimo braku różnic w kwalifikacjach i doświadczeniu, mężczyźni w branży IT zarabiają wciąż więcej od kobiet (niezależnie od stanowiska).

Równouprawnienie płci – UE chce o nie walczyć

W Unii Europejskiej przykłada się ogromną wagę do równouprawnienia płci. Świadczą o tym liczne akty prawne, takie jak np. ustawa o równym traktowaniu, czy też popularyzacja zasady równego traktowania w środowisku pracy. W walce z dyskryminacją kobiet na rynku pracy ma pomóc nowa strategia na rzecz równouprawnienia płci na lata 2020-2025. Celem Komisji Europejskiej jest stworzenie Unii, w której zarówno kobiety, jak i mężczyźni będą mieć równe szanse rozwoju. Unii, w której zniwelowane zostaną różnice w traktowaniu mężczyzn i kobiet na rynku pracy, a także rozwiązany zostanie problem zróżnicowania wynagrodzeń i emerytur ze względu na płeć.

Zasada równego traktowania – co to takiego i jak wdrożyć to rozwiązanie w firmie?

Jak zapobiec dyskryminacji kobiet na rynku pracy? Polscy pracodawcy mogą umożliwić kobietom łączenie rozwoju zawodowego z obowiązkami domowymi, poprzez modyfikację ich stylu pracy. Pandemia COVID-19 wymogła na wielu przedsiębiorstwach przejście w tryb home office – rozwiązanie to z pewnością będzie stosowane także w kolejnych latach, ponieważ dzięki niemu rodzic może wykonywać służbowe obowiązki, jednocześnie nie zaniedbując opieki nad domem i dzieckiem. Ratunek niesie także elastyczny czas pracy – szczególnie w branży IT i marketingu często zdarza się, że to pracownik decyduje, w jakich godzinach wykonywane są obowiązki służbowe. Dzięki temu można połączyć życie rodzinne z zawodowym.

Sytuacja kobiet na rynku pracy powoli ulega poprawie. Aby równouprawnienie płci stało się faktem, w pierwszej kolejności państwo powinno skupić się na wprowadzeniu rodzicielskiej równości, np. poprzez wyrównanie proporcji pomiędzy urlopem macierzyńskim i tacierzyńskim. We wszystkich firmach powinna także obowiązywać zasada równego traktowania – zarówno w pracy, jak i podczas rekrutacji na wolne stanowiska. Kandydaci na pracowników powinni mieć równe prawa z tytułu jednakowego wykonywania tych samych obowiązków.

Źródła:

  1. https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/rynek-pracy/pracujacy-zatrudnieni-wynagrodzenia-koszty-pracy/struktura-wynagrodzen-wedlug-zawodow-w-pazdzierniku-2018-roku,4,9.html
  2. https://ibs.org.pl/app/uploads/2016/05/IBS_Nierownosc_Placowa_raport.pdf
  3. https://www.parp.gov.pl/component/site/site/bilans-kapitalu-ludzkiego#wynikibadaniabkl
  4. https://nofluffjobs.com/insights/raport-kobiety-w-it-2020/